امام سجاد عليهالسلام در دعاي عرفه سعي دارند اتصال عميقي بين توحيد و مقام امامت و ولايت برقرار کنند و خواستههاي شيعيان را همسو با برنامههاي خداوند و خلفاي ايشان يعني خاندان وحي قرار دهند.
به گزارش هفت چشمه به نقل از خبرگزاري تسنيم، دعاي چهل و هفتم صحيفه سجاديه معروف به دعاي عرفه امام سجاد عليهالسلام است که در روز عرفه خوانده ميشود. اين دعا طولانيترين دعاي صحيفه است و در آن به موضوعاتي همچون بيان اسماء و صفات خدا، دعا و صلوات در حق پيامبر اسلام و اهل بيت و شيعيان و بيان برخي مکارم اخلاقي و بديهاي نفس پرداخته شده است.
با اندک مطالعهاي در محتواي اين دعا در مييابيم امام سعي دارند اتصال عميقي بين توحيد و مقام امامت و ولايت برقرار کنند و خواستههاي شيعيان را همسو با برنامههاي خداوند و خلفاي ايشان يعني خاندان وحي قرار دهند؛ از اين جهت است که امام سجاد در اين دعاي شريف، اقرار به مقام اهلبيت، پيروي از دستورات ايشان و تمسک به ولايت را از ويژگيهاي شيعيان معرفي کرده است.
امام سجاد عليهالسلام در فرازي از اين مناجات شريف به برخي از مقامات اهل بيت عليهمالسلام و روش برخورد شيعيان با آن انوار مقدس اشاره ميکنند. در اين فراز ميخوانيم:
اللَّهُمَّ إِنَّكَ أَيَّدْتَ دِينَكَ فِي كُلِّ أَوَانٍ بِإِمَامٍ أَقَمْتَهُ عَلَماً لِعِبَادِكَ وَ مَنَاراً فِي بِلَادِكَ بَعْدَ أَنْ وَصَلْتَ حَبْلَهُ بِحَبْلِكَ وَ جَعَلْتَهُ الذَّرِيعَةَ إِلَى رِضْوَانِكَ؛ يعني خدايا، تو در هر زمان، دينت را به وجود امامي ياري دادي، امامي که او را نشانهاي براي بندگانت جهت يافتن راه حق و مشعلي فروزان در سرزمينهايت برپا داشتي؛ پس از آنکه رشتۀ ارتباطش را به رشتۀ ارتباط خود پيوند دادي و او را سبب دستيابي به خشنوديات قرار دادي.
اين فراز از دعاي امام سجاد عليهالسلام گوياي آن است که خداوند در هر دورهاي براي عالم امامي قرار ميدهد تا چند ويژگي داشته باشد: 1. پرچمِ راهنما براي بندگان به سوي قرب و معرفت خدا باشد 2. مانند مشعلي فروزان جهت هدايت مردم سرزمينها باشد؛ چرا که به تعبير امام سجاد عليهالسلام، حبل امام به حبل خدا وصل شده و دست انسانها را ميگيرد و به مقام قرب و رضوان خداوند سوق ميدهد. الذَّرِيعَةَ در اينجا به معناي وسيله و دستاويز است و اشاره به اين معرفت دارد که امام وسيلهاي بهسوي رضوان خداست.
وَ افْتَرَضْتَ طَاعَتَهُ وَ حَذَّرْتَ مَعْصِيَتَهُ وَ أَمَرْتَ بِامْتِثَالِ أَوَامِرِهِ وَ الِانْتِهَاءِ عِنْدَ نَهْيِهِ وَ أَلَّا يَتَقَدَّمَهُ مُتَقَدِّمٌ وَ لَا يَتَأَخَّرَ عَنْهُ مُتَأَخِّرٌ فَهُوَ عِصْمَةُ اللَّائِذِينَ وَ كَهْفُ الْمُؤْمِنِينَ وَ عُرْوَةُ الْمُتَمَسِّكِينَ وَ بَهَاءُ الْعَالَمِينَ.
و طاعتش را واجب و از نافرمانياش بيم دادي و مردم را به فرمان بردن از دستوراتش و باز ايستادن از نهياش و پيشي نگرفتن بر حضرتش و پس نماندن از وجود مقدّسش، دستور دادي. آري؛ امام پناه پناهندگان و ملجأ مؤمنان و دستگيرۀ چنگزنندگان و زيبايي جهانيان است.
امام سجاد عليهالسلام در اين فراز مبتني بر فراز قبل، به حکمت وجوب طاعت امام اشاره ميکنند؛ يعني از آنجايي که حبل امام متصل به حبل خداست و او وسيلهاي بهسوي رضوان اوست، بايد از امام اطاعت کرد، از معصيتش پرهيز کرد، بر امر امام امتثال کرد و از منعها و نواهي او دوري کرد. همچنين نبايد از اهل بيت عليهمالسلام جلو زد و نه از آنها عقب ماند، همچنان که عدهاي به اسم عرفان يا دچار افراط ميشوند و سعي ميکنند آنچه از دانستن آن نهي شدند، سر در آورند و يا مانند برخي از مخالفان عترت تفريط ميکنند و مقام امام را تا حد يک رهبر سياسي تقليل ميدهند.
امام سجاد عليهالسلام در انتهاي اين فراز از دعا به برخي ديگر از مقامات ائمه عليهمالسلام اشاره کرده، ايشان را نگهدارندهي پناه بردندگان و ملجأ و پناه مؤمنان و دستگير از چنگزنندگان به حبل خدا و مايه بهاء و هيبت جهانيان معرفي ميکنند.
انتهايپيام/